قلعهها و بناها، آثار به جا مانده در زیر خاک و در همین نزدیکی ارگهایی که نشانگر چندین دوره در ایران بودهاند اما بزرگترین و اولین سازه خشتی دنیا در ایران «ارگ بم» بود که امروز حتی خرابهای از آن را هم بسختی میتوان دید.
اما حالا شهر اسفراین در خراسان شمالی بزرگترین مجموعه معماری خشتی و گلی کشور را در خود جای داده است.
شهر بلقیس در حقیقت خرابه های شهر قدیمی اسفراین است که در 3 کیلومتری شهر فعلی و سمت راست جاده سبزوار ـ اسفراین قرار دارد. ارگ یا قلعه «بلقیس» یکی از برجسته ترین آثار زمان صفویان در این منطقه به شمار می آید که تا امروز شاید کمتر نامی از آن شنیده باشید. ارگ بلقیس با 29 برج و خندق در اطراف خود به «نارین قلعه» شهرت یافته است.
در ارگ بلقیس آثار معماری ساسانی به چشم می خورد و دارای کهن دژ، رنجس و شارستان است. گرداگرد شمال ارگ که محدود به شارستان میشود حصار گلی بزرگی وجود دارد که به دلیل عوامل انسانی تخریب شده است
در جریان حفاری هایی که در این شهر خرابه صورت گرفته، سفال هایی به دست آمده است که به دوران صفویان تعلق دارند. اما به نظر می رسد که شهر بلقیس بسیار پیش تر از دوران صفویه ساخته شده باشد. کشف آثار به دست آمده که مربوط به دوره صفویه است ، نمی تواند دلیلی بر ساخت این شهر در دوران صفوی باشد. به احتمال زیاد در این دوره شهر مجدداً بازسازی شده و تا زمان نادرشاه به حیات خود ادامه داده است.