جغرافیای طبیعی کهگیلویه و بویراحمد

 

استان كهگیلویه وبویراحمد با مساحت 16264كیلومتر مربع در جنوب غربی ایران قرار دارد. این استان بین دو مدار 29 درجه و52 دقیقه، و31 درجه و26 دقیقه ی شمالی ونصف النهار های 49 درجه و55 دقیقه، و51 درجه و53 دقیقه ی شرقی قرار گرفته است.

از شمال به استانهای اصفهان وچهار محال و بختیاری ،از شرق با فارس ،از جنوب با فارس وبوشهر واز غرب با خوزستان همسایه است.

برای پشت و گذار بهاره، نظرتان درباره یک منطقه خنک کوهستانی با دریاچه ای طبیعی و زمینی پوشیده از گل و سبزی چیست؟ جایی که عطر لاله و آویشن مشام تان را پر کند و شما را به بهشتی مجسم ببرد؟

پیشنهاد ما برای گشت و گذار نوروزی شما، دریاچه کوه گل است که در شمال شهرستان بویراحمد و در شرق شهر توریستی سی‌سخت در «دهانه انبری» و گردنه مشهور «بیژن» و تپه‌های «کوه گل» قرار دارد. کوه گل در واقع قسمتی از طبیعت دنا است که دارای چشمه‌های آب معدنی، دریاچه‌های فصلی و دامنه‌های پوشیده از گُل است و همچنین نام رودخانه‌ای که از چشمه‌های آنسرچشمه می‌گیرد.

 

کوه گل

این دریاچه در شمال شرقی شهر سی سخت ودر حدود 8 کیلومتری آن همچون نگین آبی انگشتری که اطراف آن را گلهای زرد نرگس، بنفشه وزنبق قرار گرفته یکی از استعدادهای با القوه ای است که با سرمایه گذاری وتوجه به توانایی های این جاذبه گردشگری می توان آن را به استعدادهای بالفعل در آورد.

 

کشف قبرستان 3 هزار ساله در یاسوج

 

سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد از کشف یک قبرستان باستانی بزرگ متعلق به بیش از سه هزار سال پیش در یاسوج خبر داد.

این قبرستان در ضلع شرقی شهر یاسوج و در محوطه بیمارستان امام سجاد(ع) این شهر کشف شده و هنوز مشخص نیست که به چه دوره ای تعلق دارد اما به گفته یدالله مردای، رئیس سازمان میراث فرهنگی کهگیلویه و بویراحمد در اینکه این قبرستان بیش از سه هزار سال قدمت دارد، هیچ شکی نیست.

کهگیلویه و بویراحمد یکی از استان‌های کشور ایران است. مرکز آن شهر یاسوج است و با مساحتی حدود ۱۶هزار و ۲۴۹ کیلومتر مربع، سرزمینی نسبتا مرتفع و کوهستانی است.

جمعیت کهگیلویه و بویراحمد بر پایه سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۰ برابر با 640 هزار نفر بوده که ۵۰ درصد آن‌ها در شهرها سکونت دارند. کهگیلویه و بویراحمد دارای ۲۱۷ گردشگاه زیارتی و تفرجگاهی است که گردشگران تابستانی می‌توانند از آنها دیدن کنند.

از جمله باید به بقعه امامزاده «بی‌بی‌حکیمه» خواهر امام رضا، امام زاده جعفر برادر امام رضا در شهرستان گچساران، سرچشمه چنارستان سفلی، رودخانه‌های مارون، چرام، نازمکان، بشار، زهره و مهریان بهمراه هزاران چشمه سار دیگر و در کنار آن‌ها سد کوثر، شاه قاسم و شاه مختار یاسوج، آبشارهای کمردوغ، باغ چشمه بلقیس چرام، تنگ شلال دون، رودخانه و بیشه زیبای شاه بهرام، روستای زیبای پلکانی و باغستانی مارین، تنگ هنگان ،و امامزاده سید محمود و ... اشاره کرد.

کهگیلویه و بویراحمد دارای آب و هوایی بسیار متنوع و چهار فصل است. 

1.    جاده‌ای که به روستا و آبشار بهرام‌بیگی در کهگیلویه و بویراحمد منتهی می‌شود.

 

زیبایی‌های ایران: استان کهگیلویه و بویراحمد

 

نقوش بکاررفته در دستبافته های استان کهگیلویه و بویر احمد

 

این نقوش برگرفته از پیشینیان و نسل های قبلی است که به بافندگان امروزی انتقال یافته است و با نقوشی از طبیعت پیرامون خود و اشیاء خود و اشیاء مورد علاقه تولید کنندگان ترکیب و مزین شده است .

تعدادی از این نقوش به دلیل مجاورت عشایر کهگیلویه و بویر احمد با عشایر قشقایی و بختیاری وارد بافته های این عشایر شده است.

این تنگ در 50 کیلومتری غرب یاسوج در مسیر جاده دهستان سپیدار واقع شده است...

در حدفاصل میان کوه‌ها تنگه‌ای به نام «سولک» یا «سروک» وجود دارد که در فارس نامه ناصری به معنی گردنه سروهای کوچک از آن نام برده شده است.
  
در این مکان سه ستون سنگی یکپارچه و بلند دیده می‌شود که روی آنها نقش افراد مختلف در حالت‌های گوناگون حجاری شده‌ و می‌توان آنها را از لحاظ زیبایی بانقوش برجسته تخت جمشید مقایسه کرد.

هر یک از این ستون‌ها به خط نوشته‌هایی آراسته هستند که نشان دهنده خطوط باستانی است. در جبهه شمالی دو نقش برجسته در بالا و پایین قرار داد که پادشاه را در حالی بر تخت نشسته نشان می‌دهد و در پایین تخت نیز پرندگانی با نقش عقاب کندکاری شده‌اند.

نقش دیگر، اجتماع درباریان را در طاق تخت سلطنت نشان می‌دهد. در این نقش سر همه درباریان برهنه است. جبهه جنوبی دو نیایشگر را نشان می‌دهد که اولی روی سکوی جلوی یک آتشدان کوچک و نیاشگر دوم پشت سر اولی در سطحی پایین‌تر ایستاده است.

در جبهه غربی نقش برجسته دو مرد با نمای روبه‌رو با بازوان گشاده نشان داده شده است. در لبه صخره، نقش برجسته‌هایی وجود دارد که بزرگتر از هر نقش دیگر «تنگ سروک» است.

در میانه دشت‌های پهناور کهگیلویه و در گوشه شهر دهدشت مرکز این شهرستان از توابع استان کهگیلویه و بویراحمد، شهری تاریخی وجود دارد که به‌شدت در حال تخریب است و آنچنان گمنام است که حتی بسیاری از ساکنانش نیز نام تاریخی آن را نمی‌دانند و دانش آنان نسبت به تاریخ بلند آن کوتاه است.

 شهر دهدشت یکی از شهرهای کهگیلویه و بویراحمد همچون تصویری که به دونیمه تقسیم شده است دو بخش بافت قدیمی و جدید دارد. بافت نوین که در دهه 40 شمسی پایه‌گذاری شده است،

هم‌اکنون ساختمان‌هایی با مصالحی همچون آجر، بتن و فوم دارد و بافت قدیم که چند صد سال تاریخ را در خود جای داده، بیشتر با مصالح گچی و ساروج ساخته شده است.

همسایگی بلوط ها و چنارها، زیستگاه حیات وحش و گیاهان منحصر به فرد، وجود چشمه ها و کوهساران و هزار تصویر دیگر، شاید فقط بتواند کمی از زیبایی ها «دنا» بازگو کند اما همه این پارک ملی نیست. برای رسیدن به تعریفی از این منطقه طبیعی، باید ساعت ها در آن قدم زد و به تماشای لحظه لحظه زیبایی هایش نشست.

منطقه ای ثبت جهانی شده که گونه های گیاهی اش از مجموع گونه های گیاهی 45 کشور جهان بیشتر است. در توصیفش همین بس که فقط گونهه های بومی و اندمیک گیاهی دنا، 14 برابر کشور سوئد و 20 برابر کشورهای هلند و نروژ است. با اینحال، هنوز هم دنا به طور کامل به تصویر کشیده نشده؛ آنچه که دنا را به عنوان دهمین ذخیره گاه بیوسفری ایران در فهرست یونسکو ثبت کرد. چیزی فراتر از اینهاست؛ منطقه ای که در استان کهگیلویه و بویراحمد قرار گرفته و دامن سبزش را به استان های اصفهان و چهارمحال و بختیاری هم رسانده و زیستگاه مناسبی برای گیاهان و حیات وحش است.

از پلنگ تا لاله واژگون

یاسوج را با مجسمه «آریوبرزن» معروفش پشت می گذاریم و جاده را به سمت دنا پیش می رویم. زنان و دختران روستایی با لباس های رنگی و چین چین، اولین تصویری است که در قاب خاطراتمان جان می گیرد. البته پوشیدن لباس محلی در استان کهگیلویه و بویراحمد، تنها مختص زنان روستایی نیست، پیش از اینکه به سمت دنا حرکت کنیم، در شهر یاسوج هم زنان بویراحمدی را با همین لباس های بلند و خوشرنگ سنتی دیده ایم. هنوز از یاسوج زیاد دور نشده ایم که دنا زیبایی هایش را به رخ می کشد؛ جاده از میان درختانی راه باز می کند که آنقدر سبز و بلندقدند که بالایشان به دیده های ما نمی آید. کمی جلوتر، لاشه روباهی کنار جاده، متوقف مان می کند.

«سی سخت» در 35 کیلومتری یاسوج قرار دارد. اینجا طبیعیت هر آنچه در چنته داشته رو کرده. نزدیک که می شویم، چشمه سارها به استقبالمان می آیند. شهر در زیر درختان سبز انگور آرام گرفته.

سی سخت را پایتخت طبیعت ایران لقب داده اند. برای رسیدن به سی سخت باید به شمال غربی شهر یاسوج در استان کهگیلویه و بویراحمد بروید. جایی که مرکز شهرستان دنا است و وقتی در آن قدم بزنید باغ های انگور و سیب در دو سوی جاده احاطه تان می کنند. منطقه ای با دره های عمیقی که پوشیده شده اند با چنارها و بلوط ها. کنار جاده کودکان و نوجوانانی را خواهید دید که میوه هایی مثل زردآلو را کیسه کرده و زیر سایه درختان به انتظار مسافری نشسته اند تا محصول باغشان را بفروشند و پولی به خانه ببرند.

اینجا یاسوج است پایتخت طبیعت ایران، شهر آریوبرزن، همانجا که همچون نگینی در پای دنای همیشه استوار و بلوط های هزارساله آرمیده است. گاهی که دلت از هیاهوها و روزمرگی ها می گیرد، اینجا بهترین مکانی است که می توانی دغدغه هایت را فارغ از بایدها و نبایدها به فراموشی بسپاری و دلت را با طبیعت گره بزنی.

طبیعت بکر و زیبای دامنه های دنا، جوش و خروش رودخانه ها و آبشارها، نغمه فراموش شده پرندگان و صدای هلهله باد در گندمزار ها، گوشه ای از زیبایی های بی نظیر شهر یاسوج است.

گرداگرد این شهر را رودهای خروشان بشار و مهریان و کوه های سر به فلک کشیده دنا با پوشش جنگلهای بلوط و بنه فرا گرفته است به طوری که برخی این منطقه را شمال جنوب می نامند.

شهری که رودخانه بشار با همه زیبایی از آن می گذرد و طراوت و تازگی را به مردمانش هدیه می دهد.

اینجا می توانی روحت را با زندگی پاک و ساده عشایر صیقل دهی و تعامل ارزشمند این زندگی را با طبیعت نظاره گر باشی و مهمان دستانی باشی که بر بوم زندگی نقش عشق و زیبایی و خلوص می بافد و دسبافته هایش در آنسوی مرزها مهمان خانه ها می شود.

دستبافته هایی که با هر تار و پودش با تو سخن می گوید، از گذشته ها و از تاریخ این مرزو بوم، از آداب و رسوم ها و آیین ها.

تار و پود این فرش ها، گلیم ها، جاجیم، گبه، خورجین، سیاه چادر و نمد چون بومی زیبا چشم نواز و به یاد ماندنی و ارزشمند است.

آداب و رسوم این دیار خود تاریخی دارد بس شیرین و ریشه دار و اصیل. پوشش و لباس مردان و زنان این دیار، جاذبه ای دارد که دل هر بیننده ای را با نخستین نگاه می رباید.

کوه دنا در کهکیلویه و بویراحمد

قرارگرفتن کوه دنا با ارتفاع چهار هزار و  400متر در استان چهارفصل کهگیلویه و بویراحمد منطقه ای کوهستانی و سرشار از زیبایی های طبیعی را در نوار شمالی این استان پدید آورده است.

تنگه دو آب و مهریان یاسوج

تنگه دو آب و مهریان - این منطقه دارای چشمه های فراوان با آب و هوای خنک می باشد و یکی از محل های گردشگری بسیار زیبا است  این تنگه در 5 کیلومتری شهر یاسوج در دره ای با درختان چنار و پوشش گیاهی جنگلی درختانی همچون بلوط ، بنه ، گردو ، زالزالک بسیار زیبا و در مسیر عبور رودخانه که در تمامی ماههای سال دارای آب فراوان می باشد واقع شده است . این منطقه دارای چشمه های فراوان با آب و هوای خنک می باشد و یکی از محل های گردشگری بسیار زیبا است

این چشمه در 4 کیلومتری شمال شرقی شهر سی سخت قرار دارد. با عبور از میان تاکستانهای شهر سی سخت این چشمه با آبی گوار در تمامی فصول سال جاری است.

یاسوج یکی از شهرهای جنوبی ایران و مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد است. این شهر همچنین مرکز شهرستان بویراحمد نیز می‌باشد. یاسوج در شمال شرقی استان واقع شده‌است. قبل از ایجاد این شهر، در حدود ۶ کیلومتری آن، یک شهر قدیمی به نام «تل‌خسرو» قرار داشت که زمانی مرکز نفوذ خوانین بویراحمد علیا بوده‌است. اینک به جز تپه‌های پراکنده و یک روستا، اثری دیگر از آن باقی نمانده‌است.

تل‌خسرو متجاوز از دو هزار سال قدمت دارد. لیکن احداث ابنیهٔ معاصر در پیرامون آن، بعد از سال ۱۳۰۹ خورشیدی شروع شده و تا سال ۱۳۲۳ ادامه یافت و پس از آن متروک شده‌است.

فصل زمستان، آغاز یک دوره طلایی برای عاشقان اسکی است. در ایران تعدادی پیست اسکی فعال وجود دارد، اما برای اسکی بازان تهرانی تنها دیزین، شمشک، دربندسر و توچال پیست های شناخته شده هستند.

در روزگاری که آهن و بتن و سیمان برج و باروهای شهرهای بزرگ را تشکیل داده، در گوشه ای از ایران روستایی وجود دارد که در آن خبری از سنگ و سیمان و آجر نیست. جایی که نه تیرآهن هست و نه بلوک های بتنی. روستای زی زی با قدمت چند صد ساله خود هنوز بافت قدیمی اش را حفظ کرده است.

بهار، فصل شگفتی‌های ایران است. دشت‌های پر از گل یکی از بهترین و جذاب‌ترین رخدادهای طبیعت چهارفصل ایران است که در گوشه گوشه ایران زمین می‌توان به تماشایشان نشست. از دشت گل‌های وحشی دماوند گرفته تا گل‌های محمدی کاشان.

شهر دهدشت یکی از شهرهای کهگیلویه و بویراحمد همچون تصویری که به دونیمه تقسیم شده است دو بخش بافت قدیمی و جدید دارد.

بافت نوین که در دهه 40 شمسی پایه‌گذاری شده است، هم‌اکنون ساختمان‌هایی با مصالحی همچون آجر، بتن و فوم دارد و بافت قدیم که چند صد سال تاریخ را در خود جای داده، بیشتر با مصالح گچی و ساروج ساخته شده است.