دریاچه کویری مخرگه جاذبه طبیعی شهر بابک

کلوت شهداد

کلوت به کوههای شنی ای می گویند که بر اثر عامل فرسایشی غالب کویر ” باد ” ایجاد می گردد و فرم ها و شکلهای مسحور کننده ای را ایجاد میکنند که کمتر کسی میتواند پس از دیدن این مناظر , انگشت به دهان نماند و مسحور این زیبایی بی مانند نشود.

کلوت که از ترکیب دو واژه” کل” به معنی “آبادی” و “لوت” که نام بیابانش هست آمده است. .
وقتی ناگهان در دل بیابان لوت چشمتان به سازه های خاکی عجیب و غریب بیفتد و این سازه های خاکی تا چشم کار میکنند دیده میشوند ، انگار وارد یک شهر شده اید. شهری بدون هیچ سکنه ای که انگار تنها برای ارواح ساخته شده. شاید برای همین است که میگویند اینجا شهر جن و پری است.

ارگ بم

ارگ تاریخی بم كه بیش از دو هزار سال است در قلب كویر ایران قد برافراشته است، بزرگ‌ترین مجموعه خشتی و گلی جهان است كه طی دوره‌های مختلف تاریخی ساخته شده و گسترش یافته است. این ارگ تاریخی پس از زلزله سهمگین زمستان سال 1382 در شهر بم و تلاش كارشناسان ایرانی برای تهیه پرونده ثبتی آن به طور اضطراری، در جریان بیست و هفتمین اجلاس كمیته میراث جهانی یونسكو به طور هم‌زمان در فهرست میراث جهانی و فهرست میراث جهانی در خطر ثبت شد.
در فاصله زلزله بم و ثبت ارگ و منظر فرهنگی شهر بم در فهرست میراث جهانی، بسیج كارشناسان جهانی و بین‌المللی به یاری كارشناسان ایرانی آمد و افرادی چون فرانچسكو باندارین، رئیس كمیته میراث جهانی، كوچیرو ماتسور، رئیس یونسكو، وزیر فرهنگ فرانسه، رئیس وقت ایكوموس و بسیاری دیگر از كارشناسان و مقامات فرهنگی جهان برای بررسی این اثر تاریخی به بم سفر كردند.

ارگ تاریخی انار در کرمان، بر فراز تپه‌ای در مرکز شهر انار قرار گرفته، بنایی که قدمتش به دوران ساسانی می‌رسد. این ارگ در سال 1389 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. این ارگ نه تنها در فراموشی مسئولان قربانی حفاران غیرمجاز شده، بلکه در چند سال گذشته حریمش نیز به دلیل ساخت و ساز مخدوش شده است. هر چند بارها دوستداران میراث فرهنگی خواستار رسیدگی و حفاظت از این بنای تاریخی شده‌اند، هیچ کدام از این خواسته‌ها به نتیجه مناسب نرسیده است.

تاریخ احداث این بنا بر اساس گزارش ثبتی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران به دوره‌های پیش از اسلام بر می‌گردد. این ارگ در دوره صفویه بازسازی شده و مورد استفاده مجدد قرار گرفته است.پلان ارگ به شکل ذوزنقه و بر روی تپه ای واقع شده که توسط 9 برج و بارو ، محصور گردیده است. این ارگ متشکل از فضاهای یک طبقه و دو طبقه ای است که فضاهای یک طبقه عمدتاً در حاشیه ارگ قرار گرفته اند و دارای کاربری خدماتی، مسکونی بوده اند و در واقع بخش عامه نشین آن محسوب می شود که شامل فضاهای خدماتی نظیر اصطبل ها، طویله ها و ... و همچنین محل سکونت مردم عادی و خدم و حشم می باشد.

بناهای دو طبقه که در مرکز ارگ واقع شده اند مقر حکومتی و مرکز سیاسی ارگ می باشند که کاوش های باستان شناسی می تواند در بررسی دقیق نوع نقشه، معرفی فضاها، عناصر تشکیل دهنده و نحوه استقرار آنها در مجموعه کمک شایانی کنند.ارگ انار در کرمان و در مرکز شهر انار واقع شده و مساحت آن 11هزار و 179 متر مربع است.

 

ارگ تاریخی انار در کرمان

 

هنگام سفر به کویر این نکات را رعایت کنید

 

 کویر در عین زیبایی محیطی است خشن.سفر به کویر مستلزم نکاتی است که عدم رعایت آنها چه بسا موجب خسارات جانی ومالی می شود.در این مقاله در پی آنیم که بگوییم چگونه به کویر سفر کنیم تا از زیباییهای آن لذت ببریم و سفری سالم و بیادماندنی داشته باشیم

این رسم همچنان در کرمان وجود دارد و در شب های احیاء ماه مبارک رمضان تصویر آسمان پرستاره کرمان بر روی زمین می افتد و هزاران شمع در مناطق مختلف کرمان روشن می شود.

حمام گنجعلی‌خان

مجموعه گنجعلی‌خان یکی از زیباترین و پربیننده‌ترین اماکن تاریخی شهر کرمان به شمار می‌رود. این مجموعه که یادآور تلاش گنجعلیخان حاکم کرمان در عصر صفویه است، شامل: بازار، حمام، میدان، کاروانسرا، آب انبار، مسجد وضرابخانه است. حمام گنجعلی‌خان یکی از بخش‌های معروف و دیدنی این مجموعه است که معماری زیبای آن از شاهکارهای معماری عصر صفویه است.

 

شهر ارواح

 

شهرت کلوت ها معمار ندارد. خیابان ها، ساختمان ها و هر چیزی که رنگ و بویی از خشت و گل های سر هم شده داشته باشد، به دست معمار طبیعت ساخته شده است. بناهایی از خاک و باد و آب...

اینجا حاکمیت با خاک است. آنقدر که نه انسان در سرزمین کلوت و لوت حق حیات دارد، نه گیاه و نه هیچ جاندار دیگری. شاید اگر کمی دل به خرافات و خیالات قدیمی ها بدهیم، ما هم بگوییم که شهر کلوت ها را ارواح قبضه کرده اند! ارواحی که شب ها با صداهایی وهم انگیز فریادشان موجودات دیگر را از خود می رانند و از کویر دور می کنند! درست مثل همان چیزی که مردم آبادی های اطراف درباره کلوت فکر می کردند.

از نظر خیلی ها تابستان وقت خوبی برای سفر به کرمان نیست اما اگر شما هم جزو این دسته افراد هستید، باید در عقیده خود تجدید نظر کنید. کرمان، با وجود گرمای خشک و سوزان این روزهایش، لکه هایی از سرسبزی و زیبایی دارد که می توانید در آنها بهار را تجربه کنید.

اگر تنها 25 دقیقه از گرمای داغ كویر كرمان فاصله بگیرید می توانید به سرزمینی برسید که آسمانش را ابر پوشانده و زمینش را مه. انگار یک تکه از مدیترانه جدا شده و وسط کویری ترین بخش ایران افتاده است. جیرفت که مردم به آن لقب هند كوچك ایران را داده اند با ییلاق معروفش، دلفارد، جایی است که در این گرمای تابستان می توانید به آن پناه ببرید. مسیر دلفارد برای کرمان، حکم جاده چالوس را دارد برای تهرانی ها. همانقدر سبز، خنک و زیبا.

در مسیر جیرفت به دلفارد جنگل های حفاظت شده گلپرک را خواهید دید. گلپرک یا همان انار شرطان درختچه بومی جنوب آسیا و یکی از گونه های درختی در حال انقراض است که در مناطق بیابانی و خشک در جنوب ایران به خصوص بوشهر، خوزستان، هرمزگان و کرمان می روید. در واقع جنگل گلپرکی دلفارد در جیرفت از رویشگاه‌های معروف آن در ایران است. بعد از گذشتن از کنار این جنگل ها، به دلفارد خواهید رسید.

دلفارد پر است از درخت های پرتقال، گردو، انار و موز که آن را شبیه باغی از میوه های گوناگون کرده است. در دلفارد میوه های فصل گرم و فصل سرد را با هم یکجا می بینید. در کوهستان ها هم پسته وحشی، پونه، کهکم، ارچن، بادام کوهی، ارس، گون، درمنه، زیره و گیاهان دارویی دامنه ها را پر کرده اند.

سرزمین آبشارها
دلفار مهد آبشارها هم نامیده می شود. آبشار کوه سیر، آبشار سرند کوه، آبشار زورک، آبشار دره تنگ، آبشار کوه نیمه و آبشار گلمای دخترکش از آبشارهایی هستند که در دلفان می توانید ببینید.

استان کرمان با سه میلیون نفر جمعیت، در جنوب شرقی ایران قرار گرفته است. کرمان از استان‌های مهم و تاریخی ایران به حساب می‌آید. در این گالری تنها گوشه‌ای از زیبایی‌های این استان به تصویر کشیده شده است.

ارگ بم

ارگ بم قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین بنای خشتی جهان است که درشهر بم واقع شده است. این بنا که در زلزله مرگبار پنجم دی ماه ۱۳۸۲، نیمه ویران شد. از آن زمان بازسازی این مجموعه عظیم آغاز شد. 

 

زیبایی‌های ایران در کرمان

از نظر خیلی ها تابستان وقت خوبی برای سفر به کرمان نیست اما اگر شما هم جزو این دسته افراد هستید، باید در عقیده خود تجدید نظر کنید. کرمان، با وجود گرمای خشک و سوزان این روزهایش، لکه هایی از سرسبزی و زیبایی دارد که می توانید در آنها بهار را تجربه کنید.

اگر تنها 25 دقیقه از گرمای داغ کویر کرمان فاصله بگیرید می توانید به سرزمینی برسید که آسمانش را ابر پوشانده و زمینش را مه. انگار یک تکه از مدیترانه جدا شده و وسط کویری ترین بخش ایران افتاده است. جیرفت که مردم به آن لقب هند کوچک ایران را داده اند با ییلاق معروفش، دلفارد، جایی است که در این گرمای تابستان می توانید به آن پناه ببرید. مسیر دلفارد برای کرمان، حکم جاده چالوس را دارد برای تهرانی ها. همانقدر سبز، خنک و زیبا.

در مسیر جیرفت به دلفارد جنگل های حفاظت شده گلپرک را خواهید دید. گلپرک یا همان انار شرطان درختچه بومی جنوب آسیا و یکی از گونه های درختی در حال انقراض است که در مناطق بیابانی و خشک در جنوب ایران به خصوص بوشهر، خوزستان، هرمزگان و کرمان می روید. در واقع جنگل گلپرکی دلفارد در جیرفت از رویشگاه‌های معروف آن در ایران است. بعد از گذشتن از کنار این جنگل ها، به دلفارد خواهید رسید.

دلفارد پر است از درخت های پرتقال، گردو، انار و موز که آن را شبیه باغی از میوه های گوناگون کرده است. در دلفارد میوه های فصل گرم و فصل سرد را با هم یکجا می بینید. در کوهستان ها هم پسته وحشی، پونه، کهکم، ارچن، بادام کوهی، ارس، گون، درمنه، زیره و گیاهان دارویی دامنه ها را پر کرده اند.

سرزمین آبشارها
دلفار مهد آبشارها هم نامیده می شود. آبشار کوه سیر، آبشار سرند کوه، آبشار زورک، آبشار دره تنگ، آبشار کوه نیمه و آبشار گلمای دخترکش از آبشارهایی هستند که در دلفان می توانید ببینید.

پته نوعی سوزن دوزی ایرانی است که از دوخت ریسهای پشمی رنگین، بر روی عریض یا شال، در طرحهای زیبایی چون: بوته، سرو، ترنج و... پدید می‌آید.

نمای پته، منظره‌ای بدیع از گل و بوته‌های رنگین را به نمایش می‌گذارد و از آنجا که پدیدآورندگان این نما، به طور معمول زنان و دختران کرمانی بوده‌اند، آن را نمادی از هزاران درد و رنج و گاه شادی و شعفی دانسته‌اند که در ذهن این زنان و دختران منقوش بوده است.

شاید تاکنون نام بزرگترین شهر کلوخی دنیا را نشنیده باشید. شهری در بیابان لوت که پایتخت کویر لوت نام دارد ؛ شاهکاری است از باد، خاک و آب.

کلوت بزرگترین شهر کلوخی دنیا، در فاصله 40 کیلومتری شمال شرقی شهداد قرار دارد و بزرگترین عوارض طبیعی و کلوخی دنیا و نیز منحصر به فردترین عارضه کویر است و از دور به شهری بزرگ می ماند با ساختمان‌های کوتاه و بلند.

این ابر شهر کلوخی، 80 کیلومتر عرض و 145 کیلومتر طول دارد. بیش از 11 هزار کیلومترمربع مساحتش است و در دل کویر لوت قرار دارد.

به طور کلی کلوتها سرزمینی سوزان و عاری از هرگونه حیات و با گرمایی در حدود 70 درجه سانتیگراد بالای سفر هستند. در این مکان‌ها به علت گرمای شدید باکتری‌ها نمی توانند زندگی کنند.

چطور باید برایتان تعریف کنیم که باور کنید اغراق نیست و حقیقت دارد؟ چطور باید برایتان بگوییم که بدبین نشوید و نگویید در توصیفش زیاده‌روی کرده ایم؟ نه! راهی ندارد. مگر این که اعتماد کنید آنچه برایتان می‌گویم حتی جزو کوچکی از زیبایی آمیخته با شکوه این آرامگاه را هم در بر نمی‌گیرد.

جایی که از آن حرف می‌زنیم، آرامگاه شاه نعمت‌الله ولی در 30 کیلومتری جنوب شرقی کرمان در شهر ماهاناست. شاه نعمت‌الله ولی، بر”‹اساس اسناد منتشر شده از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان کرمان، عارفی عاشق در نیمه اول قرن هشتم بوده است که 103 سال عمر کرده و بنا بر وصیت خودش در ماهان به خاک سپرده شده و جسم او حتی بدون جان هم، منشأ خیر و رحمت برای اهالی ماهان شده است، تا آنجا که ”‹ سال 840 هـ . ق پیروانش برایش آرامگاهی بنا کرده‌اند و بعد در دوره‌های مختلف بخصوص قاجاریه، بزرگانی بخش‌هایی به آن اضافه کرده‌اند.

کرمان از شهرهای بزرگ ایران و مرکز استان کرمان درجنوب شرقی ایران است. این شهر در بخش مرکزی شهرستان کرمان قرار دارد و جمعیت آن طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ مرکز آمار ایران برابر با ۵۱۵٬۱۱۴ نفر بوده‌است.

کشیت در کویر سوزان لوت و در چند کیلومتری گرم‌ترین نقطه زمین که هیچ موجودی توان زنده ماندن ندارد، به داستان‌های هزار و یک شب می‌ماند و مجموعه‌ای از ده‌ها آبشار و چشمه را ایجاد کرده که به رویایی در کویر شباهت دارد...

بم را بیشتر بشناسیم

شهرستان بم یکی از شهرستان‌هایاستان کرمان در جنوب شرقی ایران است. مرکز این شهرستان شهر بم است. این شهرستان بیشتر منطقه‌ای کویری به حساب می‌آید. جمعیت شهرستان بم بنا بر سرشماری سال ۱۳۸۵ مرکز آمار ایران، برابر ۲۸۲۳۱۱ نفر است.

ارگ بم بزرگترین سازه خشت و گلی در جهان بود که در نزدیکی شهر بم در استان کرمان قرار دارد. ارگ بم که در مسیر جاده ابریشم قرار دارد از مکانهای دیدنی و از آثار تاریخی کرمان است که در سده ۵ پیش از میلاد ساخته شده است و تا سال ۱۸۵۰ پس از میلاد نیز همچنان مورد استفاده بود. ارگ بم عضوی از منظومه ای بزرگ از بناهای تاریخی است که آن را در میان گرفته اند و در مساحتی بالغ بر ۶ کیلومتر مربع و بر فراز تپه ای به ارتفاع ۶۱ متر واقع شده است. شامل شهر قدیم و قلعه, قریب به ۲۰ هکتار (طول ضلع غربی ارگ ۵۲۰ و عرض آن ۴۳۰متر می باشد ) وسعت داشت و مسافت ارگ و قلعه , قریب ۶ هکتار بود. سه سمت قلعه را باغ و خانه های مسکونی و زمینهای کشاورزی محصور نموده و ضلع شمالی در امتداد رودخانه پشت رود قرار گرفته است. کل بنا یک دژ بزرگ است که در قلب آن، ارگ واقع شده، اما به دلیل ظاهر پرابهت ارگ کل بنای دژ به عنوان ارگ بم نامیده می شود. 

این باغ در شمال شهر سیرجان واقع است. شهر قدیم سیرجان در محل قلعه سنگ (در فاصله ۹ کیلومتری شهر فعلی سیرجان قرار دارد) و تا سال ۷۹۶ هجری قمری آباد بوده است و در آن تاریخ به وسیله «ایدکو» سردار تیمور، که دو سال شهر را در محاصره داشت نابود می گردد. ساکنان باقیمانده آن به محلی در همان نزدیکی به نام باغ بمید منتقل می شوند و شهر جدید در آن موقعیت بوجود می‌آید. اما باز در هجوم محمود افغان به کرمان، سیرجان هم مورد حمله و غارت قرار می‌گیرد. سالها بعد در حدود سال ۱۲۰۰ هجری قمری، میرزا سعید کلانتر در جنوب باغ بمید دهی را آباد نمود که سعید آباد نامیده شد، و این سعید آباد، همین شهر فعلی سیرجان و درواقع سومین موقعیت این شهر است.