باغ گلشن طبس یزد

این باغ در شهر کویری شمال شرقی استان یزد و در بستر شهری و در انتهای شرقی خیابان گلشن طبس و بوسیله میرحسن خان، سومین حاکم طبس، از سلسله خوانینی که به وسیله نادرشاه به حکومت طبس منصوب شدند، احداث گردید.

این باغ با عمارتی در دو طبقه و زیرزمین کوچک، در یک نخلستان(2000 نفر خرما) با ابعادی در حدود 266 متر در 260 متر بنا شده و به شماره 1310 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. سردر ورودی باغ با نمایی از اندود گچ سفید، رو به میدان و سوی دیگر رو به باغ، با ایوانی دو ستونه و تزیینات آجری نقش‎دار ساخته شده است.

این باغ دارای دو خیابان اصلی متقاطع بوده و در مرکز آن حوضی است با ابعاد 85/25*5/7 متر و سه فواره، که محوطه باغ را به چهار مربع بزرگ تقسیم می کند‎
که هر کدام از این مربع‎ها با گذرگاه‎های کوچکی به چهار کرت تقسیم شده، که در داخل آنها 2500 اصله مرکبات (درختان نارنج و...) و انار (500 اصله) کاشته شده است.

این باغ بر روی امتداد جریان آب چشمه‎های سرد و گرم که به جانب طبس می‎آید شکل گرفته، آب از انتهای مجموعه وارد باغ شده و پس از آبیاری کرتها و حرکت در جویها و فواره‎ها از زیر هشتی ساختمان سردر می‎گذرد و به شهر می‎رود.

طراحی این باغ بر اساس نمونه چهارباغ است که برگرفته از آیات قرآن در مورد بهشت، دو نهر در آن همدیگر را قطع می‌نمایند. درختانی که گفته می‌شود 400 سال عمر دارند سایه دل انگیزی را در کنار دیوارهای کهن این باغ می‌گسترانند.

دومین باغی که دیلی تلگراف در میان زیباترین باغهای جهان معرفی نموده است، باغ «عفیف‌آباد» یا باغ گلشن طبس می‌باشد.

پنه لوپه هابهوس، کارشناس، نویسنده و طراح باغهای ایرانی این سایت، در وصف این باغ با حرارت آنرا «بهشت روی زمین» می‌داند که به خوبی ارزش هفت ساعت رانندگی در بیابان را دارد.

به نوشته وی این باغ در منطقه‌ای واقع شده است که در میان دو کویر نمک‌زار ایران قرار دارد؛ اما کیفیت معجزه‌آسای آب این منطقه آبشارها و استخرهای طبیعی زیبایی را تشکیل داده‌اند که مادر طبیعت آنها را با چمنزارهای زیبا تزیین نموده است. احساس واحه‌گونه این منطقه با وجود درختان قدیمی نخل، انار، مرکبات به همراه رایحه گلهای سرخس، رز و ختمی تکمیل می‌شود.

دیگر جهانگردانی هم که از طبس دیدن کرده‌اند، از جمله سون هدین سوئدی در سال 1906 میلادی و آندره گدار فرانسوی، باغ گلشن را توصیف و از «درختان خرما و مرکبات»، «سایه‌ی خنک نخل‌ها»، «نغمه‌ی زیبای آب روان جوی‌ها»، «چمن‌های میان دو جوی»، «زمزمه‌ی باد در میان درختان» و «فواره‌های متعدد که آب را مانند تحفه‌ای به آسمان می‌فرستند» در آن باغ سخن رانده‌اند. 

برداشت توصیفی و تاریخی باغ گلشن، تاحدودی انسان امروز را قادر می‌سازد تا گذشته را درک کند. باغ گلشن یکی از دو عنصر اصلی شهر طبس است و متاسفانه ساختمان، سردر و دیوارهای زیبا و تاریخی آن که بازگوکننده‌ی سلیقه‌های گذشتگان بوده، بر اثر زلزله‌ی سال 1357 از بین رفته‌اند و تنها طبیعت سبز باغ از ایام گذشته سخن می‌گوید؛ طبیعتی شامل دوهزار نفر خرما، دوهزار و 500 اصله مرکبات، 500 اصله انار و دیگر گیاهان از جمله‌ی طبیعت‌های موجود در باغ گلشن هستند.