loading...
گردشگری آوا سفر
مدیر پایگاه بازدید : 130 شنبه 02 بهمن 1395 نظرات (0)

نقش رستم جاذبه گردشگری فارس

نقش رستم

نقش رستم یکی از مهم ترین و زیباترین آثار باستانی است که در حدود 5 کیلومتری تخت جمشید، در کوه حاجی آباد واقع است.

آرامگاه چند تن از پادشاهان هخامنشی از جمله داریوش بزرگ و خشایارشا، نقش برجسته‌هایی از وقایع مهم دوران ساسانیان از جمله تاجگذاری اردشیر بابکان و پیروزی شاپور اول بر امپراتوران روم، بنایی موسوم به کعبه زرتشت و نقش‌برجسته ویران‌شده‌ای از دوران عیلامیان در نقش رستم قرار دارد.




آرامگاه چهار شاه هخامنشی در نقش رستم جای گرفته‌است. هر چهار آرامگاه شکلی صلیبی دارند و در دل کوه با ارتفاع قابل توجهی از سطح زمین قرار دارند.


در نقش رستم آثار 3 دوره باستانی وجود دارد:


آثار دوره عیلامی از 600 تا 2000 قبل از میلاد

آثار دوره هخامنشی از 600 تا 330 قبل از میلاد

آثار دوران ساسانی از سال 224 تا 651 میلادی

از دوره عیلامیان نقش برجسته محو شده‌ای در نقش رستم وجود دارد که در دوره ساسانی روی آن نقش دیگری از بهرام دوم ساسانی حک شده. این نقش محو شده از دو الهه تشکیل شده که روی مارهایی نشسته‌اند و لباس‌های چین‌دار به تن دارند. در نقش رستم آرامگاه‌ها و معبد آناهیتا از دوره هخامنشیان به جای مانده است.


از بین 4 آرامگاه موجود، فقط آرامگاه داریوش اول کتیبه دارد. در شاخه بالایی آرامگاه، داریوش با لباس پارسی و کمان به دست روی سکویی سه پله ایستاده و در حال انجام مراسم است. تصویر فروهر یا اهورا مزدا در بالای سر و پیشاپیش وی قرار گرفته و داریوش دست خود را به علامت احترام رو به این تصویر گرفته.


آرامگاه خشایارشا در سمت راست آرامگاه داریوش اول قرار دارد و بجز فقدان کتیبه و برخی اختلاف‌های جزئی در نقش‌های برجسته، کاملاً مشابه آن آرامگاه است. از بین این 4 آرامگاه‌، آرامگاه خشایارشا بهتر از همه حفظ شده‌است.


آرامگاه اردشیر اول در سمت چپ آرامگاه داریوش اول قراردارد. آرامگاه داریوش دوم غربی‌ترین آرامگاه هخامنشی نقش رستم است.


درِ ورودی آرامگاه‌ها به شکل مربع است. این درها در دوران باستان قفل می‌شدند. برای این کار دو قطعه سنگ بزرگ در پشت آنها قرار می‌گرفت و به این وسیله مهر می‌شد.


شکل آرامگاه‌ها نیز مشابه است. تنها تفاوت آرامگاه داریوش کبیر در کتیبه‌های میخی و آرامی آن است. در این کتیبه، داریوش، اهورامزدا را ستایش می‌کند و فتوحات خود را برمی‌شمارد و از اندیشه‌های خود سخن می‌گوید.


راهروی داخل آرامگاه داریوش کبیر به درازای 72/18 و پهنای 70/3 متر است. در این آرامگاه 9 تابوت سنگی وجود دارد که در یک ردیف در سنگ کنده شده و به داریوش کبیر، ملکه و سایر بستگان او تعلق دارد.


درازا، ژرفا و پهنای این تابوت‌ها 10/2 × 05/1× 05/1 متر و ضخامت (سنگ) هر یک 5/17 سانتیمتر است. سرپوش هر یک از تابوت‌ها را قطعه سنگ بزرگی تشکیل می‌دهد.


کعبه زرتشت:


کعبه زرتشت نام بنایی است مکعب مستطیل با معماری خاص در نقش رستم که از زمان حمله اعراب به ایران به اشتباه نام کعبه زرتشت به آن دادند.




آنها از آن جا که فکر می‌کردند هر دینی می‌بایست برای خود بتکده یا مرکزیتی برای خود داشته باشد این بنا را کعبه زرتشتیان نامیدند.


این بنا در زمان هخامنشیان و به احتمال در عصر پادشاهی داریوش بزرگ ساخته شده است.


کعبه زرتشت دارای یک مدخل بالاتر از سطح زمین و بازمانده پلکانی برای دسترسی به تنها ورودی آن است.


تا سال 1316 شمسی، ثلث پایینی بنا در زمین دفن شده بود. تنها در این سال و با آغاز کاوش‌های باستان‌شناسی بود که مشخص شد بنا در 3 سمت خود (بجز ورودی) دارای سکو است.


در درگاه ورودی جای چرخش پاشنه دری سنگین و کلفت، نشان از دربسته بودن بنا می‌دهد. این بنا تماماً از سنگ آهکی سفید و سیاه ساخته شده است.


در مورد کاربرد این بنا حدث زده شده است که، محل نگهداری کتاب اوستا و اسناد حکومتی، محل گنجینه دربار، آتشکده، معبد و یا نامعلوم باشد.


برخی از مورخان ذکر کرده‌اند؛ کتاب اوستا که بر 12 هزار پوست گاو نوشته شده بود، در این اتاق نگهداری می‌شد. گروهی دیگر بر این باورند که این اتاق آرامگاه بردیا، پسر کوروش بود که به وسیله برادرش کمبوجیه کشته شد.


برخی دیگر بر این عقیده‌اند که آتش مقدس در این اتاق نگهداری می‌شد و بعضی گفته‌اند این بنا رصدخانه بود. در دوران ساسانی در این اتاق اسناد بسیار مهم دولتی نگهداری می‌شد.


کتیبه‌ها و نقوش برجسته:


کتیبه‌ ساسانی به 3 زبان پارسی میانه (پهلوی ساسانی)، پهلوی پارتی و یونانی در اطراف این بنای هخامنشی حک شده است.




بحث اصلی این کتیبه‌ها، وقایع تاریخی دوران شاپور اول در جریان جنگ ایران و روم است که در آن والرین، امپراتور روم شکست خورد و در 262 م در بیشابور زندانی شد.


کتیبه دیگر در زیر کتیبه شاپور اول و به زبان پهلوی اشکانی و 19 سطر، به دستور کرتیر موبد موبدان نقش شده است. کرتیر ضمن معرفی خود و القابش به شرح خدماتی که در راه دین زرتشت انجام داده، پرداخته و از رسیدنش به جایگاه موبد بزرگ و دادور تمام کشور و سرپرستی معبد آناهیتا سخن رانده است.


روبه روی نقش رستم، در برابر پلکان ورودی، قسمتی وجود دارد که در دوره ساسانی حجاری شد اما نقوشی روی آن حک نشده است. درازی این محل 10 متر و ارتفاع آن 5 متر است و حدود 2 متر بالاتر از سطح فعلی حجاری شده است.


عمق این فضا نسبت به سایر آثار ساسانی بیشتر است و تردیدی وجود ندارد که حفاظت بیشتر از این طرح مد نظر بوده است. در قسمتی از این فضا کتیبه‌ای 20 سطری حک شده که مالک زمین‌های کشاورزی اطراف نقش رستم و نحوه تقسیم آب را در آن مشخص کرده است. این کتیبه به زبان فارسی و بسیار جدید و فاقد ارزش تاریخی است.


در گوشه شرقی محوطه در ارتفاع 2 متری از سطح زمین نقشی قرار دارد. این نقش با توجه به کتیبه‌های آن که به 3 زبان قارسی میانه، پارتی و یونانی است، صحنه‌ای را نشان می‌دهد که اردشیر بابکان (سمت راست) دارد حلقه شاهی را از اهورامزدا (سمت چپ) دریافت می‌کند.


هم شاه و هم اهورامزدا سوار بر اسب هستند و زیر پای اسب هرکدام یک نفر افتاده ‌است. فرد زیر پای اسب اردشیر باید اردوان (آخرین شاه اشکانی) باشد و دیگری اهریمن.


در سمت غرب، دومین نقش، تاجگذاری نرسی را نمایان کرده است. در این نقش نرسی حلقه قدرت را از دست آناهیتا (یکی از خدایان) دریافت می‌کند.


پشت سر پادشاه، وزیر اعظم ایستاده و انگشت سبابه دست راست خود را به رسم آن دوران، برای احترام در برابر پادشاه نگاه داشته است. آناهیتا به صورت زنی در سمت راست حجاری شده که دارای لباس بلند تا کمربند و گردن بند مروارید است.




در سومین نقش برجسته، بهرام دوم (298 – 276 م) در حال نبرد و سوار بر اسب، چهار نعل با نیزه به سوی دشمن حمله می‌کند. اسب بهرام یک سرباز رومی را که در صحنه جنگ به خاک افتاده، با پا لگدکوب می‌کند.


پشت سر بهرام یک سرباز ایرانی پرچمی را به اهتراز درآورده و یک قطعه چوب به صورت افقی در بالای پرچم قرار دارد و به وسیله 3 گوی، یکی در وسط و دو گوی دیگر در انتهای چوب مشاهده می‌شود.


در چهارمین نقش، شاپور اول که والرین امپراتور روم را شکست داده نمایان است. این پیروزی در سال 263 م  رخ داد.


در این نقش برجسته سیریادیس که یک پناهنده رومی است، عنوان امپراتوری را از طرف شاپور دریافت می‌کند. امپراتور والرین دست‌ها را برای پوزش در برابر شاپور بالا نگه داشته و در برابر وی زانو زده است.


شکوه وی با لباس، زینت آلات، افسار و زین اسب، گردن بند، دست بند و تاج شاهی و آرایش موهای وی که حالت غرور آن مشخص است، نشانگر مهارت حجاران ساسانی است.


زیر آرامگاه اردشیر اول دو نقش وجود دارد. نقش بالایی، آذر نرسه یا شاپور ذوالاکتاف، که تقریباً محو شده. نقش زیرین، هرمز دوم است و صحنه پیروزی این پادشاه را بر دشمن نشان می‌دهد.


در این نقش برجسته، هرمز دوم با اسب، چهار نعل بر دشمن خود که رومی است، تاخته و اسب او را سرنگون کرده است. در این نقش، دشمن رومی دارای ریشی بریده است و کلاهخود بر سر دارد.


 

زیر آرامگاه داریوش دوم و رو به روی کعبه زرتشت، نقشی احتمالاً از شاپور دوم (379 - 309 م)  وجود دارد. در این نقش، سواری که دارای تاج است، نیزه خود را بر گردن دشمن فرو کرده و هر دو ، زره به تن دارند.

منابع بیشتر

  1. نقش رستم در شمال مرودشت و در فاصلهٔ ۶ کیلومتری از تخت جمشید بر دنبالهٔ کوهی که مردم محلی آن ...

  2. نقش رستم - iranatlas.info

    www.iranatlas.info/parseh/pe_naqshrostam.htm

    نقش رستم در فاصله 5 كيلومتري تخت جمشيد قرار دارد. در اين محل كه در گذشته حتما از قداست خاصي ...

  3. آشنایی با نقش رستم - فارس

    www.hamshahrionline.ir/details/74320

    همشهری آنلاین: نقش رستم یکی از مهم ترین و زیباترین آثار باستانی است که در حدود 5 کیلومتری ...

  4. نقش رستم - makanbin.com

    www.makanbin.com/fars/place/نقش-رستم

    تقش رستم نقش رستم مرودشت نقش رستم شیراز کعبه زرتشت نقش رستم کجاست آدرس نقش رستم جاذبه های ...

  5. anobanini.net

    anobanini.net/fa/382-نقش-رستم-�...

    anobanini.net ... Redirect

  6. ‎نقش رستم‎ Profiles | Facebook

    www.facebook.com/public/نقش-رستم

    View the profiles of people named ‎نقش رستم‎. Join Facebook to connect with ‎نقش رستم‎ and others you may know.

  7. کوروش و داریوش زنده اند

    www.iranekurosh.blogfa.com/post-8.aspx

    نقش رستم يكي از مهمترين و زيبا ترين مجموعه اثار باستاني سرزمين هميشه جاويد پارس مي باشد كه ...

  8. شیراز - نقش رستم + تصاویر

    persiahistory.blogfa.com/post/24

    نقش رستم در شمال مرودشت در فاصله ۶ و نیم کیلومتری از تخت جمشید واقع شده‌است. در نقش رستم ...

  9. Category:Naqsh-e Rustam - Wikimedia Commons

    commons.wikimedia.org/wiki/Category:Naqsh-e_Rustam

    نقش رستم; Media in category "Naqsh-e Rustam" The following 69 files are in this category, out of 69 total. Map of Naqsh-e Rostam (fr) ...

  10. Naqsh-e Rustam - Wikipedia

    en.wikipedia.org/wiki/Naqsh-e_Rustam

    Naqsh-e Rustam (Persian: نقش رستم ‎‎ [ˌnæɣʃeɾosˈtʰæm]) is an ancient necropolis located about 12 km 

    1. نقش رستم - iranatlas.info

      www.iranatlas.info/parseh/pe_naqshrostam.htm

      نقش رستم در فاصله 5 كيلومتري تخت جمشيد قرار دارد. در اين محل كه در گذشته حتما از قداست خاصي ...

    2. Category:Naqsh-e Rustam - Wikimedia Commons

      commons.wikimedia.org/wiki/Category:Naqsh-e_Rustam

      نقش رستم; Media in category "Naqsh-e Rustam" The following 69 files are in this category, out of 69 total. Map of Naqsh-e Rostam (fr) ...

    3. آشنایی با نقش رستم - فارس

      www.hamshahrionline.ir/details/74320

      همشهری آنلاین: نقش رستم یکی از مهم ترین و زیباترین آثار باستانی است که در حدود 5 کیلومتری ...

    4. نقش‌برجسته عیلامی در نقش رستم قدیمی‌ترین نقش موجود در نقش رستم است که مربوط به دورهٔ عیلام ...

    5. مجموعه تصاویر نقش رستم(26 تصویر) _____ برای دیدن ادامه تصاویر به ادامه نوشتار مراجعه کنید

    6. Naqsh-e Rostam (Necropolis) | نقش رستم - 9 tips

      foursquare.com/v/naqshe-rostam-necropolis--نقش...

      naqshee rustum نقش رستم marv dasht • naqsherostam necropolis marv dasht • tomb of darius the great مقبره داریوش کبیر marv dasht •

    7. Naqsh-e Rustam (Persian: نقش رستم‎ Naqš-e Rostam) also referred to as Necropolis is an archaeological site located about 12 km northwest of ...

    8. نقش رستم | گردشگری و تور تیشینه

      www.tishineh.com/touritem/1033/نقش-رستم

      نقش رستم یکی از مهم‌ترین و زیباترین آثار باستانی ایران در روستای زنگی آباد در شمال شهرستان ...

    9. زندگینامه رستم پاشا بازیگر سریال ترکی حریم سلطان, عکس رستم پاشا و مهر ماه سلطان در حریم ...

    10. نقش نگاره های نقش رستم | Hossien Azizi - Academia.edu

      www.academia.edu/3572082/نقش_نگاره_های_نقش...

      نقش نگاره های نقش رستم. Uploaded by. Hossien Azizi. connect to download. Get pdf. نقش نگاره های نقش ...

      1. نقش رستم - iranatlas.info

        www.iranatlas.info/parseh/pe_naqshrostam.htm

        نقش رستم در فاصله 5 كيلومتري تخت جمشيد قرار دارد. در اين محل كه در گذشته حتما از قداست خاصي ...

      2. آشنایی با نقش رستم - فارس

        www.hamshahrionline.ir/details/74320

        همشهری آنلاین: نقش رستم یکی از مهم ترین و زیباترین آثار باستانی است که در حدود 5 کیلومتری ...

      3. محوطه تاریخی نقش رستم - tebyan.net

        www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=8041

        نقش رستم یكی از مهم ترین و زیباترین آثار باستانی سرزمین پارس است. این مجموعه در حدود 5/2 ...

      4. Naqsh-e Rustam (Persian: نقش رستم‎ Naqš-e Rostam) is an ancient necropolis located about 12 km northwest of Persepolis, in Pars Province, Iran.

      5. نقش رستم

        bastan.persiangig.com/places/post9-bana.html

        نقش رستم در فاصله 6 و نیم کیلومتری از تخت جمشید واقع شده است و نام آن مانند نام‌های تخت ...

      6. سرویس تخت جمشید،نقش رستم و نقش رجب. نرخ این سرویس تا آخر سال 1395 با خودرو سواری پژو کولردار ...

      7. نقش رستم در فاصله ۶ و نیم کیلومتری از تخت جمشید واقع شده‌است و نام آن مانند نام‌های تخت ...

      8. نقش رستم - aryazamyn.com

        aryazamyn.com/page100492

        نقش رستم. نقش رستم یکی از مکانهای دیدنی و تاریخی استان فارس است که در شمال شهرستان مرودشت و ...

      9. نقش رجب - iranatlas.info

        iranatlas.info/parseh/pe_naqshrajab.htm

        نقش رجب در سه کیلومتری شمال تخت جمشید ... در نقش رستم نیز همچین نگاره ای با همین موضوع ...

      10. Pērōzīh | Facebook

        www.facebook.com/perozih

        See more of Pērōzīh by ... قدیمی دانشگاه شیکاگو از کاوش های باستان شناسی در تخت جمشید و نقش رستم و ...

        1. نقش رستم - iranatlas.info

          www.iranatlas.info/parseh/pe_naqshrostam.htm

          نقش رستم در فاصله 5 كيلومتري تخت جمشيد قرار دارد. در اين محل كه در گذشته حتما از قداست خاصي ...

        2. آشنایی با نقش رستم - فارس

          www.hamshahrionline.ir/details/74320

          همشهری آنلاین: نقش رستم یکی از مهم ترین و زیباترین آثار باستانی است که در حدود 5 کیلومتری ...

        3. Qashqai nomads celebrating a wedding in their camp near Naghsh-e Rustam نقش رستم, southern Iran. While picnicking nearby we were invited to join their party.

        4. نقش رستم - makanbin.com

          www.makanbin.com/fars/place/نقش-رستم

          تقش رستم نقش رستم مرودشت نقش رستم شیراز کعبه زرتشت نقش رستم کجاست آدرس نقش رستم جاذبه های ...

        5. نقش رستم درمرودشت - gardeshgarha.com

          www.gardeshgarha.com/iran-tourism/naqshe-rostam

          نقش رستم نام مجموعه‌ای باستانی در روستای زنگی آباد واقع در شمال شهرستان مرودشت استان فارس ...

        6. نقش رستم (Naqsh-e Rustam) (فارسی: نقش رستم) ایک قدیم قبرستان ہےجو ایران کے صوبہ فارس کے شہر تخت جمشید ...

        7. نقش رستم - نقش رستم، یکی از مکان های دیدنی و تاریخی و همین طور مهم ترین و زیباترین آثار ...

        8. نقش رستم نام مجموعه باستانی در شهرستان مرودشت استان فارس ایران است که یادمان‌هایی از ...

        9. Cavaliers in Naqš-e Rostam; جنگ سواران در نقش رستم | milad ...

          www.academia.edu/19223046/Cavaliers_in_Naqš-e_Rostam...

          چکیده: در آزمون دکتری باستان شناسی سال 1392 نقش برجسته « : پرسشی مرتبط با نقوش برجسته ساسانی ...

        10. Inscription of Shapur I at Naqsh-e Rustam

          www.colorado.edu/classics/clas4091/Text/Shapur.htm

          THE INSCRIPTION OF SHAPUR I AT NAQSH-E RUSTAM IN FARS. Trans. R. N. Frye The History of 

          1. نقش رستم - iranatlas.info

            www.iranatlas.info/parseh/pe_naqshrostam.htm

            نقش رستم در فاصله 5 كيلومتري تخت جمشيد قرار دارد. در اين محل كه در گذشته حتما از قداست خاصي ...

          2. آشنایی با نقش رستم - فارس

            www.hamshahrionline.ir/details/74320

            همشهری آنلاین: نقش رستم یکی از مهم ترین و زیباترین آثار باستانی است که در حدود 5 کیلومتری ...

          3. نقش رستم: نقش رستم یکی از مهمترین و زیبا ترین آثار باستانی سرزمین همیشه جاوید پارس می باشد ...

          4. نقش رستم - makanbin.com

            www.makanbin.com/fars/place/نقش-رستم

            تقش رستم نقش رستم مرودشت نقش رستم شیراز کعبه زرتشت نقش رستم کجاست آدرس نقش رستم جاذبه های ...

          5. : رصدخانه خورشیدی نقش رستم

            daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page...

            مکان نقش رستم نام محلی است در استان فارس و در شش کیلومتری شمال تخت جمشید. در این محل و در سینه ...

          6. مرد جان به لب رسیده - نقش رجب

            mehrdaad.blogfa.com/page/naghshe-rajab

            در نقش رستم نیز همچین نگاره ای با همین موضوع قرار دارد ولی در آنجا شاه و اهورامزدا بر اسب ...

          7. نقش رستم - webgardha.com

            www.webgardha.com/392853/نقش-رستم

            نقش رستم نقش رستم یکی از مهم ترین و زیباترین آثار باستانی است که در حدود 5 کیلومتری تخت جمشید ...

          8. افزايش برداشت بی‌رويه از منابع آب‌های زيرزمينی باعث فرونشست‌هايی در تخت جمشيد و نقش رستم ...

          9. نقش رستم یکی از مهم ترین و زیباترین آثار باستانی است که در حدود 5 کیلومتری تخت جمشید، در کوه ...

          10. رستم دستان - beytoote.com

            www.beytoote.com/scientific/scientist/after-rustam.html

            رستم نيز چون ... كه بعد از حمله اعراب آرامگاه شاهنشاهان هخامنشي در كوه مهر به نام نقش رستم ...

            1.  
            2. نقش رستم - iranatlas.info

              www.iranatlas.info/parseh/pe_naqshrostam.htm

              نقش رستم در فاصله 5 كيلومتري تخت جمشيد قرار دارد. در اين محل كه در گذشته حتما از قداست خاصي ...

            3. آشنایی با نقش رستم - فارس

              www.hamshahrionline.ir/details/74320

              همشهری آنلاین: نقش رستم یکی از مهم ترین و زیباترین آثار باستانی است که در حدود 5 کیلومتری ...

            4. نقش رستم یکی از مهم ترین و زیباترین آثار باستانی سرزمین پارس است. این مجموعه در حدود ۵/۲ ...

            5. نقش رستم - makanbin.com

              www.makanbin.com/fars/place/نقش-رستم

              تقش رستم نقش رستم مرودشت نقش رستم شیراز کعبه زرتشت نقش رستم کجاست آدرس نقش رستم جاذبه های ...

            6. ایران،باستان،استخر،شوش،نقش رستم،

              mehriran.ir/pages/READ_LEARN_PAGES/honar_sanat.htm

              ایران،باستان،استخر،شوش،نقش رستم،کاخ تچر،قصر صد ستون،کوروش،داریوش،تخت جمشید،بیستون ...

            7. نقش رستم یكی از مهم ترین و زیباترین آثار باستانی سرزمین پارس است. این مجموعه در حدود 5/2 ...

            8. نقش رستم فارس - shahrsazionline.com

              www.shahrsazionline.com/5403/نقش-رستم-فارس

              نقش رستم یکی از مهم ترین و زیباترین آثار باستانی است که در حدود 5 کیلومتری تخت جمشید، در کوه ...

            9. در نقش رستم دو آتشدان وجود دارد كه آنها را در دامنه كوه از سنگ تراشیده اند و هر دو به كشل برج ...

            10. نقش رستم. نقش رستم نام مجموعه‌ای باستانی در روستای زنگی‌آباد واقع در 55 کیلومتری شمال شهر ...

          1.  
           
      1.  
       
    1.  
     
مطالب مرتبط
ارسال نظر برای این مطلب

کد امنیتی رفرش
اطلاعات کاربری
  • فراموشی رمز عبور؟
  • آمار سایت
  • کل مطالب : 1172
  • کل نظرات : 34
  • افراد آنلاین : 6
  • تعداد اعضا : 8
  • آی پی امروز : 370
  • آی پی دیروز : 76
  • بازدید امروز : 483
  • باردید دیروز : 232
  • گوگل امروز : 1
  • گوگل دیروز : 1
  • بازدید هفته : 1,347
  • بازدید ماه : 3,603
  • بازدید سال : 23,526
  • بازدید کلی : 581,401