کاخ سفره ماهی و حلزون در کرج!

کرج شاید برای کمتر کسی به عنوان یک شهر دیدنی و تاریخی به حساب بیاید. اما در همین شهر، جاذبه هایی هستند که می توانید برای دیدن آنها یک روز وقت بگذارید. مثل کاخ مروارید در مهرشهر.

کاخ مروارید بنایی از زمان پهلوی است که در مهرشهر قرار دارد. این بنا توسط وسلی پیترز و بنیاد فرانک لوید رایت طراحی و ساخته شد تا شمس پهلوی، خواهر محمدرضا از آن استفاده کند. در واقع تاریخ ساخت آن به سال های 1345 تا 1347 می رسد. این کاخ در زمینی به وسعت 111 هکتار با 2500 متر زیربنا ساخته شد.

پیش از دهه 40 مهرشهر از چند روستا از جمله حسین آباد افشار تشکیل شده بود. شمس پهلوی خواهر محمد رضا پهلوی به دلیل بیماری آسم این منطقه را برای زندگی انتخاب کرد و کاخ مروارید محل زندگی او به دست بنیاد فرانک لوید رایت طراحی و ساخته شد.

این مجموعه از زمان انقلاب کاربری های متفاوتی داشت و تا چندی پیش به عنوان موزه و با نام مجتمع اردویی تفریحی شهید فهمیده استفاده می‌شد و در حال حاضر در اختیار سپاه پاسداران قرار دارد. در سال 1382 هم کاخ مروارید با شماره ثبت 7067 در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.

کاخ مروارید یکی از نمونه‌های برتر هنر معماری در ایران است که هزینه ای که برای ساخت این کاخ در نظر گرفته شده بود مبلغی بالغ بر 1 میلیون دلار بود. این بنا از دو پوسته بتونی ساخته  شده و با نورگیر وسیعی کل سقف را پوشش می دهد. تمامی فضای سبز در واقع برداشتی نمادین از پارک های اروپایی است که در طراحی آن الگوی فضای  باغ های ایرانی نیز لحاظ و تلفیق شده است و درختان و گلهای باغ منتخبی از گونه های زیبا ی ایرانی و اروپایی است و با طراحی و بافت و پلان مجموعه هارمونی و هماهنگی بی نظیری دارد.

سازه اصلی و پلان کاخ به شکل سفره ماهی است که صدفی را در بر گرفته است. سایر فضاهای کاخ عبارتند از: راهرو مار پیچ و بدون پله که به سمت طبقات فوقانی امتداد دارد، سالن پذیرایی، دفتر مخصوص شمس، سالن سینما، سالن بیلیارد، آشپزخانه، اتاق های خواب، محل نگهداری پرندگان، استخر شنا، حمام و سرویس های بهداشتی، تمامی فضا های معماری در زیر سقفی با فرم حلزونی و با نور گیر های متعدد و به شکل دانه های مروارید اجرا شده است.

 در ضلع شمالی کاخ و در محوطه بیرونی دریاچه نیز به شکل باله های سفره ماهی طراحی و اجرا شده است که قابلیت قایق سواری را داراست در واقع دریاچه نیز نمادی از آبزیان بوده و شنا کردن سفره ماهی و صدف را تجسم می کند.

یکی از مهمترین بخش‌های این کاخ اتاق صدف است که در آن تزئینات مختلفی به چشم می خورد. بخصوص نمای بیرونی آن که بصورت حلزونی شکل ساخته شده است. این احجام، بر اساس اندیشه رایت، با ایده همخوانی با طبیعت ساخته شده است. در طراحی فضای بیرونی دریاچه کوچکی از سه طرف کاخ را احاطه کرده و به زیبایی آن افزوده است.

بخشی از دکوراسیون کاخ به منظور تسریع و تسهیل در اجرا و انتقال، در کشور ایتالیا ساخته شده است. از عناصری که در ساخت کاخ به کار رفته است مشخص است که این کاخ برای یک شاهزاده شرقی طراحی شده، در بسیاری از تزیینات داخلی، پسند و ذائقه ایرانی با مهارت لحاظ گردیده الگوهایی که نشانگر مفهوم "در" و "شمس" هستند به دفعات به چشم می خورند.