موزه گردی تفریح خوبی است که می توانید از همین حالا برای تعطیلات عید برنامه ریزی اش را انجام دهید. موزهها در ایام نوروز باز هستند و شما می توانید با کمترین هزینه یک تفریح پربار و ارزشمند را در آنجا داشته باشید. پیشنهاد ما برای شما، موزه مردم شناسی قلعه تل در خوزستان است که برای مسافران این استان، حکایت هم فال و هم تماشا را دارد!
بنای اولیه قلعه تل حدود سال 1790 میلادی نزدیک به 220سال پیش ساخته شد. این بنا در شمال خوزستان حد فاصل شهرستانهای باغملک و ایذه در مسیر شاهی استان فارس و خوزستان قرار دارد.
بنای این قلعه به محمد تقیخان چهارلنگ بختیاری نسبت داده میشود. او که هم عصر با حکومت فتحعلی شاه قاجار بود، شورش خود علیه حکومت مرکزی را از اواخر این دوران آغاز و تا وقتی که در دوره حکومت محمد شاه قاجار دستگیر و به تهران منتقل شد، فرمانروایی منطقه بختیاری حاشیه زاگرس را در این بنا به عهده داشت.
در سال 1840 میلادی بنای قلعه دارای حوزه نفوذ گستردهای بود که دامنه آن در شمال و شمال شرق تا مناطق اراک و اصفهان از یک سو و سراسر لرستان و خوزستان و قسمتهایی از فارس و کهگیلویه را از سوی دیگر فرا میگرفت. در این دوران قلعه تل بهعنوان مرکز فرماندهی ایل بختیاری ایفای نقش میکرد و باعث دغدغههای حکومت مرکزی شد.
همین مقدمه از تاریخ قلعه تل کافی است تا بدانید این قلعه چقدر در طول زمان مورد توجه بوده است. دلیل این توجه هم آن بود که قلعه تل در دشتی حاصلخیز قرار گرفته و در مجاورت نواحی کوهستانی و راههای ارتباطی شوش، ایذه و شهرکرد و اصفهان، بود. قلعه تل روی یک زیگوراتعیلامی ساخته شده است و موقعیت نظامی خوب آن باعث شده بود پناهگاه نظامیان باشد.
سکونت در شهر قلعه تل با استناد آثار تاریخی بدست آمده در نشستگاه آن به گذشتهای بسیار دور در دوره حاکمیت پادشاهی عیلام باز میگردد.
این پادشاهی که در حدود 5000 سال پیش در پهنهای از جنوب غرب و غرب ایران کنونی وجود داشت از چندین شهر و ناحیه مهم تشکیل میشد که معروفترین آنها آنزان یا آنشان بود که گمان بر این است منطبق بر منطقه اطراف شهر ایذه کنونی است.
قلعه یک بنای خشتی و گلی است که برجها و بعضی قسمتهای حصار بندها و شاید سقف آبانبارها و طاقهای آن آجری بوده و به شکل دژهای نظامی قدیم ساخته شده و دارای چهاربرج مدور مجوف بوده است. آجرهای بنا قدمتی پیش از اوایل دوره قاجار یا زند ندارد و سنگ قلوههای بهکار رفته در بنا، نشان از تعلق به معماری دوره زند است و میتوان آن را با قلعههای کریمخانی در فارس مقایسه کرد.
اما سالها به لحاظ عدم نقش عملکردی و کالبدی این بنا در منطقه، بهعنوان نقطه ناامن و فرسوده بافت تلقی میشد. اما آوازه این بنا فراتر از شهرستان باغملک و ایذه و تا حدود مرز استانهای چهارمحال و بختیاری و اصفهان و کهگیلویه و بویراحمد بهعنوان کانون تاریخی قدرت اقوام بختیاری محسوب میشود.