کاخ زمستانی کوروش

 

کاخ زمستانی کوروش

 

اگرچه این روزها فصل سفر به شهرهای جنوبی نیست، اما اگر گذارتان به بوشهر افتاد، پیشنهاد می کنیم که سری هم به کاخ هخامنشی برازجان بزنید تا یکی از ارزشمندترین آثار دوره هخامنشی را از نزدیک ببینید.

کاخ زمستانی کوروش هخامنشی که با نام کاخ چرخاب هم شناخته می شود، در جنوب غربی برازجان قرار دارد و برای دیدن آن باید حدود 500 متر از جاده‌ بوشهر ـ برازجان فاصله بگیرید. هر چند که اگر به محوطه برسید، احتمالا جز ته ستون های تیره رنگ خاک چیز دیگری برای دیدن به چشمتان نمی آید، اما به هر حال همین ته ستون ها هم بهانه ای است تا چند ساعتی به قرون پیش از میلاد سفر کنید و در حال و هوای شاه هخامنشی نفس بکشید! بنابراین ناگفته پیداست که سفر به چنین کاخی به کسانی که علاقه چندانی به تاریخ ندارند، توصیه نمی شود.

مطالعات باستان شناسی، قدمت این کاخ را تا سال 529 قبل از میلاد تخمین می زند. باستان‌شناسان معتقدند این کاخ نیمه تمام به دستور کوروش ساخته شده و احتمالا با مرگ او هم متوقف شده است. آنها معتقدند این کاخ که هیچ گاه مسکونی نشد، نقاط مشترکی با پاسارگاد و فضاهای معنوی معماری ایرانیان دارد و به همین دلیل احتمال می رود به قصد کاربری معنوی و ایمانی ساخته شده باشد. هر چند که عده ای از باستان‌شناسان هم هدف از ساخت این بنا‌ی عظیم را تسلط داشتن بر‌آب‌های خلیج فارس و نظارت بر ساحل خلیج‌فارس دانسته‌اند. آنها معتقدند که جلگه برازجان در دوره هخامنشی اهمیت فراوان داشته است. چرا که ایران در دوره هخامنشی صاحب نیروی دریایی شد و توانست از راه دریا به تجارت و کشور گشایی بپردازد. به همین نسبت کاخ های ساخته شده در مناطق نزدیک دریا هم از اهمیت ویژه ای برخوردار بودند.

تاریخچه کاخ

 

کاخ زمستانی کوروش

 

سال 1351 بود که کارگران برازجانی، برای حفر کانال آبی به سمت بوشهر زمین را کلنگ می زدند. آنها در حین کند و کاوهای خود، به سنگ سیاهی برخوردند که می شد ردپای تاریخ را لا به لای حکاکی های آن دید. سنگی که از گذشته دور مدفون شده در خاک حکایت می کرد. خبر خیلی زود به میراث فرهنگی وقت رسید و باستان شناسان به منطقه اعزام شدند. حفاری های لازم انجام شد و هر بار گوشه ای از یک بنای قدیمی مشخص شد. با وقفه های زیادی که در کار افتاد، 31سال طول کشید تا در سال 1382 کاخ زمستانی کوروش به طور کامل از زیر خاک بیرون بیاید! باستان شناسانی که این روزها روی تاریخ این بنا تحقیق می کنند، معتقدند که این بنا از لحاظ ارزش های باستانشناسی همسطح با تخت جمشید و پاسارگاد است و در گذشته در کنار شهر تااوکه taoke ـ که شهری تاریخی بوده ـ قرار داشته است. شهری با مسیر شمالی ـ جنوبی که تا نزدیکی روستای بنداروز ادامه داشته است.

معماری بنا

 

کاخ زمستانی کوروش

 

بخشی از دروازه شاهی این کاخ با لعابی از جنس سیلیس کف سازی شده است و این مهم ترین بهانه ای بود که شائبه هخامنشی بودن این کاخ را به وجود می آورد. ته ستون‌های کاخ هم که این روزها سرپا تر از بقیه قسمت ها هستند، از سنگ‌های سیاه و زرد رنگ ساخته شده اند. اگر به همان تکه سنگ هایی که در محوطه موجود است و نام ته ستون روی آنها گذاشته شده، دقت کنید می بینید که این ته ستون‌ها از نظر معماری زیبا، متفاوت و در نوع خود بی‌نظیرند. حجاری زیبایی که بر روی این سنگ‌ها صورت گرفته، به شکل دایره است و طرز قرار گرفتن سنگ‌ها بر روی هم، هنر و معماری گذشته‌ ایران زمین را به رخ می کشد. ظاهرا معماران ایرانی این سنگ ها را در کنار رشته کوه گیسکان حجاری کرده اند و بعد با طی کردن مسیری طولانی این سنگ‌ها را به منطقه ساخت کاخ آورده اند و در جای خود قرار داده‌اند.