درباره نام بندر انزلی
در دوران سلطنت خاندان پهلوی اسم آن به «بندر پهلوی» تغییر داده شده بود ولی بعد از انقلاب اسم دیرین خود -«انزلی» - را بازیافت. از میان تعریفهای مختلف که در بارده واژه انزلی شده قابل قبول ترین معنی (انزل به معنی لنگر)یا لنگرگاه یا انزل برابر انشان میباشد که کلمه انزلی تحریف شده، انشان به معنی گذرگاه و دروازه است که میبینیم از گذشته نیز انزلی را دروازه اروپا و ایران مینامیدند و در بسیاری از نوشتهها هم آمدهاست.
موقعیت جغرافیایی
بر اساس بررسی های زمین شناسی ، حدود ۱۵٬۰۰۰ سال پیش ، جزیره ای از سطح آب دریای خزر سر برآورد که بعد ها به نام انزلی نامیده شد و بعنوان مهمترین بندر سواحل جنوبی دریای خزر و ایران معروف گردید.
این جزیره بر اثر فعل و انفعالات جوی و سایر عوامل طبیعی ، بصورت امروزی از دو قسمت انزلی و غازیان تشکیل میشود و کانالی بین این دو قسمت ایجاد گردید که آب چهار رودخانه از شرق ( سوسر روگا , پیر بازار روگا , راست خانه و نهنگ روگا ) و یک رودخانه از غرب ( شنبه بازار روگا ) از طریق آن به دریا وارد می گردد.
بندر انزلی در منطقه ای جلگه ای و ساحلی در طول جغرافیایی ۴۹ درجه و ۲۸ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۷ درجه و ۲۸ دقیقه واقع شده است وارتفاع آن از سطح دریا منهای ۲۶ متر می باشد. [۲]
انزلی شناسی
بندرانزلی اززیباترین شهرهای ایران بوده که مرداب، دریا، ساحل و چمنزار بایکدیگر تلاقی میکنند وچشم اندازی بدیع وخیال انگیز میآفریند. بندر انزلی باداشتن جاذبههای دل انگیز وطبیعی سالانه پذیرای میلیونها گردشگر از اقصی نقاط کشور وتوریستهای خارجی میباشد. بندرانزلی بعلت دارابودن شرایط اقلیمی خاص وداشتن وجه تشابه بازیباترین شهرهای جهان توانسته تاکنون باتعدادی ازاین شهرها از کشورهای فرانسه، ایتالیا، لهستان و... توافق نامه خواهرخواندگی امضاء نماید.
یکی دیگرازویژگیهای منحصر بفرد این بندر داشتن پتانسیلهای بالقوه درزمینههای علمی، هنری وورزشی بوده که درکسب افتخارات داخلی وبین اللملی سهم بسزائی داشته. داشتن نرخ بالای تحصیلات وارتباط وتعامل بسیار با گردشگران داخلی وخارجی باعث رشد فرهنگی شهروندان گردیدهاست.
جمعیت شهری بندرانزلی بر اساس آمار سال ۱۳۸۵ برابر با ۱۱۰٬۶۴۳ نفر بودهاست. و مساحت آن بالغ بر ۲۷۵ کیلومتر مربع میباشدکه سهم مساحت شهری آن ۴۹٫۳۱ کیلومتر مربع بوده بطوریکه ملاحظه میشود بندرانزلی ازنظرتمرکز جمعیت یکی از متراکم ترین شهرهای ایران است.
بندر انزلی شهر اولینها
اداره گمرک باسابقهای بیش از ۳۰۰ سال
اداره بندرباسابقهای بیش از ۲۰۰ سال
ایجاد انجمنهای محلی وبلدیه قبل از تأسیس بلدیه
اولین بلدیه درایران که اکنون بنام شهرداری مستعاراست دراین شهر تاسیس گردید۰
آموزش وپرورش قبل از سال ۱۲۷۱ خورشیدی
اکابر شبانه آن هم دروس دبیرستانی قبل از سال ۱۲۹۰ خورشیدی
دانشسرای افسری با قدمت ۲۵۰ ساله
چاپخانه قبل از سال ۱۲۸۶ خورشیدی
اولین استادیوم ورزشی ایران در سال ۱۳۰۶
بهداری قبل از سال ۱۲۷۶ خورشیدی که بوسیله بلدیه اداره میشد۰
شیروخورشیدی سرخ ۱۳۰۴ خورشیدی
روشنائی برق قبل از سال۱۲۷۹ خورشیدی بعنوان اولین شهردرایران که دارای روشنائی گردید[۳]
تلفن قبل از سال ۱۲۷۷ شمسی وپست وتلگراف نیز جلوتر ازبسیاری شهرهای ایران
تاسیس تنها مرکز ژئوپلیتکنیک کشور در سال ۱۳۳۹
نظمیه (شهربانی) قبل از سال ۱۲۸۶ خورشیدی
راه آهن حدود سال ۱۲۶۹ خورشیدی دریکی از روستاهای انزلی
هواشناسی قبل از سال ۱۲۸۰ خورشیدی
اداره شیلات بابیش از ۱۵۰ سال قدمت وسردخانه اولین باردرانزلی وحسن کیاده
اولین باشگاه قایقرانی منطقه در سال ۱۳۰۷
هواپیما – اولین خطوط هوایی در بندر انزلی به وجود آمد در زمین معروف به زمین طیاره. اولین پرواز در ایران از بندرانزلی به تهران و سپس به اصفهان صورت گرفت.
اتومبیل برای اولین باردرانزلی مشاهده شدهاست.
تاسیس نخستین و تنها سالن اپرای بومی در کشور قبل از ۱۳۰۹
سالن سینما بندرانزلی از نظر نمایش فیلم سینمائی وداشتن سالن سینما، تئاتر وورزشهای مختلف پیشگام بودهاست.
ساختمانهای قدیمی بندر انزلی
بندر انزلی ساختمانهای قدیمی ۲۰۰ تا ۲۵۰ ساله وجودداشته که دراثر حوادث طبیعی ویران شده واثری از آنها وجود ندارد اماساختمانهای جدیدی که ازسال ۱۳۰۴ شمسی دربندرانزلی بناشده که باتوجه به زیبائی وقدمت آنها میتوان یادکرد:
ساختمان چهارطبقه معروف به ساختمان حاجی علی عباس رمضانی ودرجنب میدان خمینی واقع شده که درسال ۱۳۱۹ شمسی بمبلغ ۴۰۰۰۰ تومان ازطرف دولت خریداری ومحل استقراردادگستری وثبت واسناد انزلی قرارگرفته که اکنون جزء آثار حفاظت شده ودرلیست آثارمیراث فرهنگی ثبت گردیدهاست ۰
ساختمان داوود زاده با پنج طبقه وبانمای آجر که امروزه بعنوان مهمانپذیر ودرمیدان امام خمینی به نام هتل گلسنگ معروف است. سه – ساختمان دوطبقهای که درجنب شیلات انزلی قرارگرفته ودارای کنده کاری سیمان میباشد وهمچنین درست روبروی همین ساختمان بنای دوطبقهای بانمای زیبا وجود دارد که به گراند هتل معروف است.
شغل مردم بندر انزلی
در گذشته شغل اکثریت مردم بندر انزلی صیادی بودهاست. برنج کاری و کشاورزی نیز از دیگر مشاغل سنتی بندرانزلی محسوب میشود.
اماکن دیدنی و تاریخی بندر انزلی
غروب دریامرداب انزلی
ساحل انزلی
مناره انزلی
موج شکن انزلی
موج شکن غازیان
پل انزلی
پل غازیان
کاخ میان پشته
بلوار بندر انزلی
تالاب انزلی
آرامگاه بیبی حوریه
آرامگاه آقا سید محمد نجفی
محلات بندر انزلی
میان پشته
غازیان
کوی واحدی
آخر خط
کولیور