ازنا لرستان

ازنا 

نمایی از شهر ازنا از سمت جنوب شرقیاَزنا یکی از شهرهای استان لرستان واقع در خاور این استان است. این شهر مرکز شهرستان ازنا است و بین شهرهای الیگودرز، دورود ، اراک و شازند قرار گرفته است. ازنا درگذشته بخشی از استان مرکزی بود و در دومین تقسیمات کشوری در سال ۱۳۱۷ در حوزه لرستانِ قرار گرفت.

این شهر در گذشته مانند بسیاری از دیگر شهرها روستا بود که در سال ۱۳۱۷ به دهستان و در سال ۱۳۳۰ به شهر ارتقاء پیدا کرد و دارای شهرداری شد. در سال ۱۳۴۰ ازنا به عنوان مرکز بخش جاپلق ارتقاء پیدا نمود. درسال ۱۳۶۹ با تأسیس فرمانداری توسط علی محمد بشارتی وزیر کشور، این بخش به شهرستان تبدیل شد و شهر ازنا مرکز آن شد. ازنا از نظر صنعتی و اقتصادی و گردشگری اهمیت دارد.

تاریخ
از تاریخ ازنا اطلاع دقیق و کاملی در دست نیست. می‌گویند ازنا در قدیم روستا و یا شهر کوچکی بوده است که در زمین‌لرزه وحشتناک سال ۱۲۸۲ در سیلاخور که طبق آمار مرکز ژئوفیزیک دانشگاه تهران بزرگ‌ترین زلزله ثبت شده و به قدرت تقریبی ۸ ریشتر بوده به ویرانه‌ای تبدیل گردید. پاره‌ای از مردم این منطقه را در گذشته ارمنی نشین و ازنا را، کلمه‌ای ارمنی می‌‌دانند.در برخی از کتب تاریخی زمان صفویه از کلمه ازناور برای نامیدن بزرگان گرجستانی استفاده شده است .از آنجا که در دوره صفویه گروهی از اهالی گرجستان به این ناحیه کوچانده شده اند محتمل است که کلمه ازنا از کلمه ازناور منشق شده باشد.

سابقاً‌ روستای گرجی در نزدیک رودخانه ازنا قرار داشت که در گذشته در اثر سیل ویران گردید و مردم سخت کوش آن در بالا تر از محل روستای سابق دوباره روستای گرجی را بنا نهادند. گرجی دارای قلعه‌ای در شمال و نزدیک سفید کوه می‌‌باشد که به قلعه گرجی (قلا گرجی) مشهور است. روستای گرجی دارای امکانات پیشرفته‌ای چون تلفن،‌ گاز، راه آهن و اینترنت می‌‌باشد.

در اطراف ازنا تعدادی تپه تاریخی وجود دارد که تحقیق و کاوش در این تپه‌ها هنوز انجام نگرفته است.

جمعیت
بنا بر سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ مرکز آمار ایران، جمعیت شهر ازنا ۳۷٬۶۴۵ نفر بوده است

 مردم
زبان مردم شهرستان ازنا فارسی و لهجه ‌مردم آن فارسی و بختیاری است و اکثر آنها به زبان فارسی اراکی صحبت می کنند است. در جنوب شهرستان ازنا بخشی به نام پاچه لک وجود دارد که مردم آن به گویش بختیاری صحبت می‌کنند اما با لرهای بختیاری کمی فرق دارند.

گرجی‌های ازنا مهاجرین گرجستان و احتمالاً‌ قومی یا بخشی بوده‌اند که توسط شاه اسماعیل و به میل خود به ایران کوچ کرده اند. اکنون و در اثر گذشت زمان، نژاد گرجی‌های ازنا با سایر اقوام این منطقه آمیخته شده است و دیگر به زبان گرجی صحبت نمی‌کنند. از نام ایلات و خانواده‌های گرجی می‌توان به دهقان‌ها که مشهورترین نام در گرجی می‌‌باشند اشاره نمود.( البته دهقانها در روستای گرجی چند تیره هستند...دهقان ویسی...دهقان مشهدی..)

بزرگ دهقان های نژاد گرجستانی ( ملقب به مشهدی..بابا بزی ) در دوران بسیار قدیم از فریدن اصفهان که گرجستانی نشین بوده به روستای گرجی کوچ کرده است و به دین شیعه دوازده امامی گرایش پیدا کرده بود..

در حال حاضر در روستای گرجی هیچگونه گرجستانی زندگی نمی کند چون که آنها قبل از انقلاب این دیار را ترک کرده اند و بعد از این دهقان ها(ویسی ) و توکلی ها و عبدالوند ها وارد این روستا شدند و در این روستا سکنی گزیدند . در این روستا چشمه ی نظر کرده ای است که مورد اعتقاد اهالی این منطقه می باشد که اکنون در این منطقه دهکده ی تفریحی را بنا نهاده اند

شهرسازی
شهر ازنا برپایه اصول شهرسازی بنا شده است. خیابان‌های منظم، ساختمان‌های دولتی و بناهایی که به سبک مدرن ساخته شده، ازنا را از شهرهای اطراف متمایز می کند. از محله‌های قدیمی ازنا می‌توان به چالسپار، ده ازنا،‌ صاحب‌الزمان، محله افشار، نیروگاه، یهودی‌محله (انتهای کوچه عربشاه)، شرکت (شرکت نفت)، اصغرآباد و راه‌آهن اشاره کرد که محله‌های ولیعصر و جهاد و کوی امام حسین مناطق جدیدی هستند. خیابان‌های ازنا به طرز منظم و بدون بن بست به یکدیگر وصل هستند و ساختمان‌ها بدون هرگونه بی نظمی در کنار یکدیگر با نماهای مختلف قرار گرفته اند.

  مناطق دیدنی

اشترانکوه
دریاچه گهر
دشت آشور آباد
غار روستای تنبورلی
چاه طیان
کمندان
دره تخت
تونل برفی
دشت جاپلق
دربند
شن اسکی
سد دره باغ
امامزاده قاسم
قلعه دز
دشت قره ملک
چشمه قلقل
امامزاده طازران
امامزاده سید صوفی
شاهزاده ابراهیم
مومن آباد
آبشار ازنا
کوه‌نوردی
مرزیان (پارک)

راه‌ها
ازنا در میسر جاده اصلی، و ارتباطی شهرهای مرکزی با غرب و جنوب کشور، با استان اصفهان ۲۴۰ کیلومتر، و با شهر دورود ۴۰ کیلومتر فاصله دارد. راه آهن سراسری ایران این شهر را به دو نیم تقسیم کرده است.
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

تاریخ
از تاریخ ازنا اطلاع دقیق و کاملی در دست نیست. می‌گویند ازنا در قدیم روستا و یا شهر کوچکی بوده است که در زمین‌لرزه وحشتناک سال ۱۲۸۲ در سیلاخور که طبق آمار مرکز ژئوفیزیک دانشگاه تهران بزرگ‌ترین زلزله ثبت شده و به قدرت تقریبی ۸ ریشتر بوده به ویرانه‌ای تبدیل گردید. پاره‌ای از مردم این منطقه را در گذشته ارمنی نشین و ازنا را، کلمه‌ای ارمنی می‌‌دانند.در برخی از کتب تاریخی زمان صفویه از کلمه ازناور برای نامیدن بزرگان گرجستانی استفاده شده است .از آنجا که در دوره صفویه گروهی از اهالی گرجستان به این ناحیه کوچانده شده اند محتمل است که کلمه ازنا از کلمه ازناور منشق شده باشد.

سابقاً‌ روستای گرجی در نزدیک رودخانه ازنا قرار داشت که در گذشته در اثر سیل ویران گردید و مردم سخت کوش آن در بالا تر از محل روستای سابق دوباره روستای گرجی را بنا نهادند. گرجی دارای قلعه‌ای در شمال و نزدیک سفید کوه می‌‌باشد که به قلعه گرجی (قلا گرجی) مشهور است. روستای گرجی دارای امکانات پیشرفته‌ای چون تلفن،‌ گاز، راه آهن و اینترنت می‌‌باشد.

در اطراف ازنا تعدادی تپه تاریخی وجود دارد که تحقیق و کاوش در این تپه‌ها هنوز انجام نگرفته است.

جمعیت
بنا بر سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ مرکز آمار ایران، جمعیت شهر ازنا ۳۷٬۶۴۵ نفر بوده است

 مردم
زبان مردم شهرستان ازنا فارسی و لهجه ‌مردم آن فارسی و بختیاری است و اکثر آنها به زبان فارسی اراکی صحبت می کنند است. در جنوب شهرستان ازنا بخشی به نام پاچه لک وجود دارد که مردم آن به گویش بختیاری صحبت می‌کنند اما با لرهای بختیاری کمی فرق دارند.

گرجی‌های ازنا مهاجرین گرجستان و احتمالاً‌ قومی یا بخشی بوده‌اند که توسط شاه اسماعیل و به میل خود به ایران کوچ کرده اند. اکنون و در اثر گذشت زمان، نژاد گرجی‌های ازنا با سایر اقوام این منطقه آمیخته شده است و دیگر به زبان گرجی صحبت نمی‌کنند. از نام ایلات و خانواده‌های گرجی می‌توان به دهقان‌ها که مشهورترین نام در گرجی می‌‌باشند اشاره نمود.( البته دهقانها در روستای گرجی چند تیره هستند...دهقان ویسی...دهقان مشهدی..)

بزرگ دهقان های نژاد گرجستانی ( ملقب به مشهدی..بابا بزی ) در دوران بسیار قدیم از فریدن اصفهان که گرجستانی نشین بوده به روستای گرجی کوچ کرده است و به دین شیعه دوازده امامی گرایش پیدا کرده بود..

در حال حاضر در روستای گرجی هیچگونه گرجستانی زندگی نمی کند چون که آنها قبل از انقلاب این دیار را ترک کرده اند و بعد از این دهقان ها(ویسی ) و توکلی ها و عبدالوند ها وارد این روستا شدند و در این روستا سکنی گزیدند . در این روستا چشمه ی نظر کرده ای است که مورد اعتقاد اهالی این منطقه می باشد که اکنون در این منطقه دهکده ی تفریحی را بنا نهاده اند

شهرسازی
شهر ازنا برپایه اصول شهرسازی بنا شده است. خیابان‌های منظم، ساختمان‌های دولتی و بناهایی که به سبک مدرن ساخته شده، ازنا را از شهرهای اطراف متمایز می کند. از محله‌های قدیمی ازنا می‌توان به چالسپار، ده ازنا،‌ صاحب‌الزمان، محله افشار، نیروگاه، یهودی‌محله (انتهای کوچه عربشاه)، شرکت (شرکت نفت)، اصغرآباد و راه‌آهن اشاره کرد که محله‌های ولیعصر و جهاد و کوی امام حسین مناطق جدیدی هستند. خیابان‌های ازنا به طرز منظم و بدون بن بست به یکدیگر وصل هستند و ساختمان‌ها بدون هرگونه بی نظمی در کنار یکدیگر با نماهای مختلف قرار گرفته اند.

  مناطق دیدنی

اشترانکوه
دریاچه گهر
دشت آشور آباد
غار روستای تنبورلی
چاه طیان
کمندان
دره تخت
تونل برفی
دشت جاپلق
دربند
شن اسکی
سد دره باغ
امامزاده قاسم
قلعه دز
دشت قره ملک
چشمه قلقل
امامزاده طازران
امامزاده سید صوفی
شاهزاده ابراهیم
مومن آباد
آبشار ازنا
کوه‌نوردی
مرزیان (پارک)

راه‌ها
ازنا در میسر جاده اصلی، و ارتباطی شهرهای مرکزی با غرب و جنوب کشور، با استان اصفهان ۲۴۰ کیلومتر، و با شهر دورود ۴۰ کیلومتر فاصله دارد. راه آهن سراسری ایران این شهر را به دو نیم تقسیم کرده است.