در کتب تاریخی همواره هگمتانه به عنوان پایتخت مادها معرفی شده است اما جدیدترین لایه‌نگاری در این تپه باستانی ثابت کرد شهر هگمتانه در دوره اشکانیان مورد استفاده بوده و به احتمال زیاد در همان دوره یا زمانی نزدیک به آن ساخته شده است.
هگمتانه
تپه هگمتانه در بخش شمالی شهر همدان قرار دارد. هگمتانه نام باستانی شهر همدان است. این شهر باستانی در طول 550 متر و عرض 350 متر با نقشه ساختمانی سازمان یافته ساخته شده است.
هگمتانه که یونانیان آن را اکباتان می‌خواندند به معنای جای گرد آمدن و محل تجمع است. در کتاب‌های یونانی از این شهر به عنوان پایتخت مادها، هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان و ساسانیان یاد شده است، با این حال تردیدهای بسیاری درباره دوره تاریخی این شهر باستانی وجود دارد. این یافته‌ها نشان می‌دهد شهر هگمتانه در دوره اشکانیان مورد استفاده قرار می‌گرفت.
این یافته‌ها شامل تعدادی سفال با کاربرد خانگی متعلق به دوره اشکانی و سکه‌های مفرغی این دوره تاریخی است.
سازه‌های معماری شهر هگمتانه به احتمال بسیار زیاد در دوره اشکانی یا دوره سلوکی ساخته شده‌اند
در زیر سازه‌های معماری این شهر باستانی یک لایه قطور از خاک دیده شد. به نظر می‌رسد در دوره ساخت سازه‌های فعلی، سطح محوطه با خاکریزی در قسمت‌های گود یکدست شده است.
در دوره‌های گوناگون حیات شهر هگمتانه با ساخت و ساز روی دیوارهای اصلی از فضاهای آن دوباره استفاده شده است.لایه اشکانی این تپه در زیر لایه متعلق به دوره ساسانی قرار دارد و بر روی لایه ساسانی تا دوره متاخر هیچ لایه‌ای دیده نشد.لایه‌های متاخر شناسایی شده در این تپه به دوره قاجار و پهلوی تعلق دارد. لایه‌نگاری در محوطه 100 متری تپه هگمتانه به شناسایی هیچ نشانه‌ای از دوره‌های پیش از اشکانی منجر نشد اما نتیجه‌گیری نهایی درباره دوره تاریخی آن با گسترش مطالعات و لایه‌نگاری در بخش‌های دیگر تپه امکان پذیر است.هر چند درباره زمان دقیق ساخت شهر هگمتانه تردیدهای زیادی وجود دارد اما بسیاری از باستان‌شناسان هگمتانه را به عنوان یکی از پایتخت‌های شاهان ماد معرفی می‌کنند.شهر هگمتانه‌ای که در کتاب‌های یونانی و ایرانی از آن به عنوان پایتخت مادها یاد شده، ممکن است یکی از تپه‌های باستانی دیگری باشد که در شهر همدان و در اطراف تپه هگمتانهفعلی قرار دارند. هیچ یک از این تپه‌ها تاکنون مورد کاوش‌های باستان‌شناسی قرار نگرفته‌اند.
برج آرامگاه پیامبری در همدان